اگر مصرف سوخت خودرو شما به طور غیرعادی افزایش یافته است، یا خودرو در حال حرکت مداوم کپ می کند احتمالا سنسور اکسیژن خودرو شما خراب شده است، سنسور اکسیژن چگونه باعث افزایش مصرف سوخت می شود؟
بیت ران – امیرحسین اسماعیل بیگی: خودروهایی که مجهز به سیستم سوخت رسانی انژکتوری اند، همگی دارای حداقل یک سنسور اکسیژن هستند.
در خودروهای نسبتا جدید که به خودروهای انژکتوری معروف هستند، برای کنترل آلایندگی و مصرف سوخت سنسوری را روی خروجی دود تعبیه کرده اند که به اکسیژن سنسور معروف است.
که مهم ترین سنسور برای کنترل مصرف سوخت و آلایندگی است و خرابی آن باعث بهم ریختن تنظیم سوخت خودرو می شود.
خودروهای یورو دو دارای یک سنسور و خودروهای یورو چهار دارای دو سنسور اکسیژن هستند
خودروهای تولید شده در ایران که سال ساخت آن ها سال 93 به قبل است، دارای یک سنسور اکسیژن اند و از سال 93 به بعد دو سنسور اکسیژن روی خودروها قرار گرفته است.
به همین علت خودروهای قبل از سال 93 دارای استاندارد یورو دو و بعد از آن سال دارای استاندارد یورو چهار هستند.
جانمایی سنسور اکسیژن
علائم خرابی سنسور اکسیژن:
خرابی این سنسور در هر خودرو متناسب با سیستم الکترونیکی و برنامه نویسی آن می تواند علائم متفاوتی داشته باشد.
یعنی در برخی خودروها شدت بد کار کردن موتور در اثر خرابی سنسور بیشتر است و در برخی دیگر تنها چراغ چک خودرو روشن و مقداری مصرف سوخت افزایش می یابد.
اما شایع ترین علامت خرابی سنسور اکسیژن به شرح زیر است:
افزایش مصرف سوخت
کپ کردن خودرو در حرکت
بالا رفتن آلایندگی و رد شدن در تست معایته فنی
روشن شدن چراغ چک
بد کار کردن خودرو به مدت بسیار کم در زمانی که خودرو کاملا سرد است.
سنسور اکسیژن چگونه کار می کند؟
برای بهینه کار کردن موتور خودرو نیاز است که سوخت و هوا با نسبت مشخصی ترکیب شوند و در درون موتور بسوزند.
کامپیوتر خودرو برای دقت در ایجاد این ترکیب سوخت و هوا نیاز به یک فیدبک از گازهای خروجی خودرو دارد.
تا بتواند بفهمد که میزان سوخت پاشش شده توسط انژکتورها در سیلندر زیادتر یا کمتر از نیاز موتور خودرو بوده است و آن را اصلاح کند.
برای این منظور یک سنسور در خروجی دود خودرو نصب شده که وظیفه آن نظارت بر میزان اکسیژن در خروجی است.
میزان مولکول های اکسیژن نسوخته موجود در گازهای خروجی را با ساختاری که در ادامه توضیح داده می شود، اندازه می گیرد و به کامپیوتر خودرو اعلام می‌کند.
این سنسور روی خروجی دود یا همان اگزوز بسته می شود و مقداری از نوک سنسور درون اگزوز و در تماس با دود های خروجی قرار می گیرد.
سنسور اکسژن
سنسور از جنس دی اکسید زیرکونیوم است که در اثر اختلاف میزان اکسیژن موجود در دود خروجی با اکسیژن موجود در هوای آزاد مقداری اختلاف پتانسیل تولید می کند.
یعنی سنسور میزان اکسیژن نسوحته درون اگزوز را می سنجد و با تولید یک ولتاژ به صورت سیگنال برای کامپیوتر خودرو ارسال می کند.
کامپیوتر نیز از روی آن سیگنال تشخیص می دهد که ترکیب سوخت و هوا غنی(Rich) یا فقیر(Lean) است و آن را اصلاح می کند.
سنسور اکسژن
گرمکن سنسور اکسیژن
سنسور اکسیژن برای این که بتواند به درستی کار خود را انجام بدهد نیاز به دمای بالا دارد.
این سنسور کار خود را از دمای 350 درجه سانتی گراد شروع می کند و از دمای 600 درجه سانتی گراد به بعد به حالت بهینه می رسد.
به همین علت سنسور روی مسیر خروجی دود و بسیار نزدیک به موتور قرار می گیرد.
تا سریع به دمای مورد نیاز برسید اما در زمان سرد بودن خودرو مقداری زمانی طول می کشد تا دمای اگزوز به حد بهینه برسد.
سنسور اکسیژن
همچنین بیشترین آلایندگی خودرو نیز در همین مدت زمان است.
بنابراین برای این که سنسور فورا پس از روشن شدن خودرو شروع به کار کند درون سنسور اکسیژن یک المنت برقی تعبیه شده است که در کسری از ثانیه سنسور را به دمای 350 درجه می رساند.
در بسیاری از موارد سنسور اکسیژن سالم است و به درستی کار می کند اما قسمت هیتر آن از کار می افتد.
با از کار افتادن این هیتر سنسور در ابتدا روشن شدن خودرو به دمای مورد نیاز نمی رسد و هچنین چراغ چک نیز روشن می شود.
پس اگر تنها هیتر سنسور خراب شود خودرو در زمان سرد بودن بد کار می کند و پس از مدتی که موتور کاملا گرم می شود، خودرو به خوبی کار می کند.
عمرمفید و عوامل خرابی سریع سنسوراکسیژن
عمر مفید سنسور اکسیژن در خودرو های مدرن می تواند تا ۱۶۰ هزار کیلومتر باشد، اما معمولاً شما زودتر از این خرابی سنسور را تجربه خواهید کرد.
از آنجا که سنسور اکسیژن در جریان گازهای خروجی است، می تواند آلوده شود.
با گذشت زمان، یک سنسور اکسیژن ممکن است با محصولات جانبی احتراق مانند گوگرد، سرب، مواد افزودنی سوخت، دوده، روغن و… در تماس باشد.
ضربه، آب، روغن و سرب موجود در گازهای خروجی موتور، قاتل سنسور اکسیژن است
همچنین در موتور هایی که مشکل روغن سوزی یا آب سوزی دارند این سنسور زود تر کارایی خود را از دست می دهد.
یکی از دلایل عمده ای که خرابی سنسور در کشور ما بیش از حالت معمول است، وجود آب در بنزین و کیفیت پایین سوخت است.
این آلودگی باعث می شود که سنسور توانایی تولید ولتاژ و ارسال سیگنال مناسب را از دست بدهد.
یکی دیگر از شایع ترین عوامل خرابی سنسور، ضربه خوردن آن است.
سنسور اکسیژن بسیار حساس است زیرا جنس داخل آن مانند چینی یا سرامیک است که در اثر ضربه آسیب می بیند.
سنسور اکسیژن
تجمع کربن از مخلوط سوخت غنی یک اتفاق مکرر است و باعث خرابی خاص سنسورها می شود.
دلایل احتمالی زیاد برای این امر وجود دارد، از جمله گرفتگی فیلتر هوا یا نشتی یا خرابی انژکتور سوخت.
اگر مایع خنک کننده موتور اجازه ورود به محفظه احتراق را پیدا کند، می تواند برای سنسور بسیار مضر باشد.
سنسور اکسیژن
استفاده از بنزین نامناسب (سربی) به سنسور اکسیژن آسیب می رساند.
سرب باعث می شود که سنسور به سرعت کارایی خود را از دست بدهد.
